KARTY HISTORII - Zofia i Kazimierz Moczarscy: ?Życie nas tak głupio rozłącza??. Listy więzienne 1946-1956
16 kwietnia 2016 r. o godzinie 15 Muzeum Dulag 121 zaprasza do swej siedziby (Pruszków, ul. 3 Maja 8A) na spotkanie organizowane w ramach cyklu Karty Historii zatytułowane Zofia i Kazimierz Moczarscy: „Życie nas tak głupio rozłącza…” Listy więzienne 1946-1956.
„Byli jednymi z wielu, którym los przyniósł w tamtej epoce doświadczenie fałszywych oskarżeń, okrutnego fizycznie i psychicznie śledztwa, a potem wieloletnią niezasłużoną karę. Stalinowskie więzienie bez wyjątku oznaczało brutalne odarcie z wszelkiej intymności, rujnowało zdrowie psychiczne i fizyczne. Ratunkiem mogła być bliskość drugiej osoby, wspierającej, współodczuwającej i współczującej. Listy Zofii i Kazimierza Moczarskich są takim właśnie obustronnym świadectwem bezwarunkowego i mądrego oddania i miłości sprawdzającej się w najtrudniejszej próbie.”O historii życia Zofii Moczarskiej, która w więzieniu stalinowskim spędziła 6 lat i Kazimierza Moczarskiego, skazanego na lat 11, osadzonego przez władze komunistyczne wraz ze zbrodniarzem, wysokiej rangi oficerem SS Jürgenem Stroopem w jednej celi więzienia mokotowskiego w Warszawie, opowiedzą: córka Elżbieta Moczarska i Anna Machniewicz, autorka edycji listów małżeństwa Moczarskich.
Zofia Moczarska, z d. Płoska, ps. „Malina” (1917-1977), dziennikarka, przed wojną studiowała w Wyższej Szkole Dziennikarskiej w Warszawie, dyplom uzyskała w Akademii Nauk Politycznych w 1948 r. W 1939 r. pracowała w Ministerstwie Opieki Społecznej w Warszawie, w czasie okupacji niemieckiej działała w konspiracji w Kierownictwie Walki Podziemnej podległym dowódcy AK oraz Biurze Informacji i Propagandy Komendy Głównej AK. W czasie powstania warszawskiego była łączniczką i redaktorką prasy powstańczej. Po wojnie podjęła pracę w Centralnym Urzędzie Planowania. Aresztowana przez Urząd Bezpieczeństwa w marcu 1949 r., skazana została pod fałszywymi zarzutami na 6 lat więzienia. Pełny wyrok odbywała w więzieniach na warszawskim Mokotowie, w Fordonie i w Inowrocławiu. W grudniu 1956 r. została zrehabilitowana. Kazimierz Moczarski, ps. „Maurycy”, „Rafał” „Grawer” (1907-1975), prawnik, dziennikarz, absolwent Uniwersytetu Warszawskiego i Wyższej Szkoły Dziennikarskiej oraz Institut des Hautes Études Internationales w Paryżu. Przed wojną pracował w Ministerstwie Opieki Społecznej, był współtwórcą Klubów Demokratycznych oraz Stronnictwa Demokratycznego. W czasie okupacji niemieckiej pracował w Biurze Informacji i Propagandy Komendy Głównej AK, walczył w powstaniu warszawskim, a po kapitulacji objął funkcję szefa BIP. W podległym dowódcy AK Kierownictwie Walki Podziemnej zwalczał kolaborantów i szmalcowników; działał w konspiracyjnym SD. Po rozwiązaniu AK pozostał w konspiracji do aresztowania przez Urząd Bezpieczeństwa w sierpniu 1945 r. W więzieniu stalinowskim spędził blisko 11 lat. Uwolniony został w kwietniu 1956 r., a w grudniu odbył się głośny proces sądowy, który przyniósł mu pełną rehabilitację. Podjął pracę w „Kurierze Polskim”. Dziełem życia Moczarskiego, tłumaczonym na wiele języków, są Rozmowy z katem – zapis spotkania w jednej celi mokotowskiego więzienia z gen. SS Jűrgenem Stroopem.
Elżbieta Moczarska – w 2014 roku założyła Fundację imienia Kazimierza i Zofii Moczarskich, której jest prezesem. Od 2009 roku wraz z Narodowym Centrum Kultury organizuje doroczny konkurs o Nagrodę Historyczną im. Kazimierza Moczarskiego, jest honorowym członkiem kapituły Nagrody.
Anna Machcewicz - absolwentka Uniwersytetu Warszawskiego, historyk i dziennikarka. Autorka wielu reportaży prasowych, scenarzystka filmów dokumentalnych. W 2009 roku opublikowała biografię Kazimierza Moczarskiego, nominowaną do nagrody w konkursie „Książka Historyczna Roku 2010”. Współautorka „Węzłów pamięci niepodległej Polski” (2014), które otrzymały Nagrodę im. prof. Jerzego Skowronka w 2015 roku. Ostatnio Wydawnictwo Europejskie Centrum Solidarności wydało jej najnowszą książkę „Bunt. Strajki w Trójmieście. Sierpień 1980”.
Współorganizatorem spotkania jest Wydawca listów Biblioteka „Więzi”.
